ابوالعباس احمد بن محمد تجانیابوالعباس احمد بن محمد بن عبداللّه تجانی، مشهور به ابوالعباس بن کُحَیل فقیه و ادیب، یکی از شعرای خاندان تجانی میباشد؛ این خاندان از خاندانهای مشهور به علم و ادب و متصدیان امور دیوانی دولت حفصیان در تونس بودند. ۱ - تولددر ۸۰۲ در تونس به دنیا آمد. [۱]
ابن قاضی، درة الحجال فی اسماء الرجال (ذیل وفیات الاعیان)، ج۱، ص۸۸، چاپ محمد احمدی ابوالنور، ج ۱، قاهره ۱۳۹۰/ ۱۹۷۰.
[۲]
احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدیباج، ج۱، ص۱۲۶، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.
[۳]
محمدبن محمد وزیر، الحلل السّندسیّة فی الاخبار التونسیّة، ج۱، ص۶۳۱، چاپ محمدحبیب هیله، بیروت ۱۹۸۵.
[۴]
عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۰، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.
[۵]
محمد بن محمد مخلوف، شجرة النور الزکیّة فی طبقات المالکیة، ج۱، ص۲۵۸، قاهره ۱۳۴۹ـ۱۳۵۰، چاپ افست بیروت (بیتا).
سخاوی نام او را «بجائی» ضبط کرده است.۲ - اساتیداو نزد بزرگانی چون عیسی غَبرِینی و محمد بن آجُرُّم صَنهاجی و محمد عَجِیسی دانش آموخت. [۹]
محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۶، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.
در ۸۴۶ در قاهره با ابن حَجَر عَسقَلانی و سخاوی، هر دو از مورخان مشهور مصری، ملاقات کرد و زندگیاش را برای سخاوی شرح داد. سخاوی در الضوء اللامع شرح زندگی او را بهتفصیل آورده است. [۱۱]
محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۷، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.
[۱۲]
عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۰ـ۳۱، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.
۳ - تألیفاتاز وی کتابهایی چون المقدمات، الوثائق العصریه، عون السائرین الی الحق باقیمانده است. [۱۴]
محمد بن محمد وزیر، الحلل السّندسیّة فی الاخبار التونسیّة، ج۱، ص۶۳۱، چاپ محمدحبیب هیله، بیروت ۱۹۸۵.
[۱۵]
عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۱، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.
[۱۶]
محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۸، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.
[۱۷]
محمد بن محمد مخلوف، شجرة النور الزکیّة فی طبقات المالکیة، ج۱، ص۲۵۸ـ۲۵۹، قاهره ۱۳۴۹ـ۱۳۵۰، چاپ افست بیروت (بیتا).
۴ - شاعراو نیز همانند دیگر افراد خاندانش شعر میسرود. [۱۸]
محمد نیفر، عنوان الاریب عمّا نشأ بالبلاد التّونسیّة من عالم اریب، ج۱، ص۲۹۲ـ ۲۹۵، تذلیل و استدراک علی نیفر، بیروت ۱۹۹۶.
۵ - منصباحمد تجانی در ۸۵۶ از سمت قاضی عسکری کنار گذاشته شد، [۱۹]
محمد بن ابراهیم زرکشی، تاریخ الدّولتین الموحّدیّة والحفصیّة، ج۱، ص۱۴۵، چاپ محمد ماضور، تونس ۱۹۶۶.
اما سال بعد به مقام سابقش بازگشت [۲۰]
محمد بن ابراهیم زرکشی، تاریخ الدّولتین الموحّدیّة والحفصیّة، ج۱، ص۱۴۷، چاپ محمد ماضور، تونس ۱۹۶۶.
و تا ۸۶۵ در این سمت باقی ماند، آنگاه مفتی شهر شد.۶ - وفاتوی در اواخر ۸۶۵ [۲۱]
محمد بن ابراهیم زرکشی، تاریخ الدّولتین الموحّدیّة والحفصیّة، ج۱، ص۱۵۲، چاپ محمد ماضور، تونس ۱۹۶۶.
[۲۲]
محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۷ـ ۲۰۸، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.
یا در ۸۶۹ وفات یافت. [۲۴]
عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۱، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.
[۲۵]
حسن حسنی عبدالوهاب، کتاب العمر فی المصنّفات والمؤلفین التونسیّین، ج۱، بخش ۲، ص۷۹۳ـ ۷۹۵، تونس ۱۹۶۶.
۷ - پانویس
۸ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «خاندان تجانی»، شماره۳۲۸۰. ردههای این صفحه : تراجم | خاندان تجانی | درگذشتگان سده 9 (قمری) | علمای اهل سنت | علمای قرن هفتم | فقهای مالکی | نسب شناسی
|